Tâm lý học lâm sàng là một lĩnh vực hấp dẫn, nơi những người đam mê tâm lý có cơ hội giúp đỡ người khác và cải thiện chất lượng cuộc sống. Bạn có muốn biết làm thế nào để trở thành một nhà tâm lý học lâm sàng? Hay bạn muốn hiểu về những cơ hội và thách thức trong ngành này? Hãy cùng cập nhật về ngành tâm lý học lâm sàng 2024 cùng mình nhé.
Tìm hiểu ngành tâm lý học lâm sàng
Nhiều người thắc mắc học ngành tâm lý học làm nghề gì thì tâm lý học lâm sàng (TLHLS) cũng là một ngành nghề độc lập của tâm lý học. Để hiểu tường tận hơn về lĩnh vực này, hãy cùng tìm hiểu qua những thông tin chi tiết dưới đây.
Tâm lý học lâm sàng là gì?
Là sự kết hợp các thuật ngữ “tâm lý học” – “Psychology” với “giường” – “Clinical”. Trong đó thuật ngữ “clinical” có nghĩa là giường, trong Y khoa dùng để chỉ sự thăm khám của bác sĩ tại giường bệnh. Tuy nhiên để thuật ngữ mang tính khoa học thì các nhà phiên dịch đã chọn cách phiên âm Hán – Việt có nghĩa là “lâm sàng”.
Tầm quan trọng của tâm lý học lâm sàng
Chắc hẳn bạn đang rất quan tâm đến vai trò của TLHLS trong cuộc sống hiện nay, cùng tìm hiểu nhé.
Những yếu tố phát huy vai trò của tâm lý học lâm sàng
TLHLS có phát huy được tối đa vai trò của mình hay không tùy thuộc vào các yếu tố sau:
- Để hiểu được các hoạt động tâm lý của thân chủ một cách khách quan thì nhà tâm lý học cần sử dụng mô hình lý thuyết đa yếu tố. Nhà tâm lý có thể tham khảo một số mô hình như: Phân tâm học, Nhận thức hành vi, Hệ thống gia đình….để từ đó giải thích được toàn bộ hành vi, cách ứng xử của thân chủ.
- Nhà tâm lý học trong quá trình thực hành TLHLS phải mang tính khoa học và được phổ biến rộng rãi. Từ đánh giá, can thiệp tâm lý hay áp dụng các biện pháp cần được phổ biến tại nhiều nơi như bệnh viện, trại cai nghiện, trường học….
- Nghiên cứu chính là nền tảng của TLHLS bởi các lý thuyết, mô hình, phương pháp sử dụng trong ngành này đều xuất phát từ nghiên cứu. Và quá trình thực hành sẽ giúp việc nghiên cứu tiến triển và đưa ra được các mô hình mới hiệu quả chính xác, có tính thích nghi cao.
- Các nhà tâm lý lâm sàng cần có trình độ, được đào tạo một cách bài bản từ lý thuyết đến thực hành. Và điều kiện để một nhà tâm lý lâm sàng được công nhận đó là phải sở hữu bằng thạc sĩ thực hành chuyên biệt về TLHLS.
Điểm khác biệt của bác sĩ tâm thần và nhà tâm lý lâm sàng
Trên thực tế, công việc của bác sĩ tâm thần và nhà tâm lý lâm sàng đều có chung mục đích là giúp đỡ con người, giúp họ có cuộc sống tốt đẹp hơn.
Tuy nhiên, xét một cách kỹ hơn thì công việc của bác sĩ tâm thần và nhà tâm lý lâm sàng có sự khác biệt. Đó chính là:
- Bác sĩ tâm thần: Có thể kê thuốc nhằm tác động đến sinh học của não mục đích cải thiện hành vi tâm lý của bệnh nhân. Các nghiệp vụ chuyên môn như kiểm tra, sờ, nắn, gõ, nghe bằng ống nghe, dụng cụ tai mũi họng hoặc các xét nghiệm lâm sàng. Dựa vào các triệu chứng và bằng chứng khoa học đưa ra các chẩn đoán và phác đồ điều trị bằng thuốc hoặc phẫu thuật cho bệnh nhân.
- Nhà tâm lý lâm sàng: Tiếp xúc với thân chủ thông qua quan sát và lắng nghe những hành vi, lời nói hành động, cử chỉ. Các công cụ hỗ trợ bao gồm: đồ chơi, hình vẽ, sách, trắc nghiệm tâm lý…để có cái nhìn toàn diện về con người. Từ đó, nhà tâm lý lâm sàng sẽ giúp bệnh nhân nhìn nhận được những sai phạm, thiếu hụt trong hành vi để có thể có cách điều chỉnh phù hợp.
Mặc dù có sự khác biệt nhưng nhìn chung các hoạt động của nhà tâm lý lâm sàng và bác sĩ tâm thần có liên quan mật thiết và cần sự bổ sung, hỗ trợ cho nhau.
Ngành tâm lý học lâm sàng Ở Việt Nam
Dưới đây là thông tin sơ lược về ngành TLHLS ở Việt Nam
Sự hình thành và phát triển ngành TLHLS ở Việt Nam
Tại Việt Nam, tâm lý học lâm sàng còn là một phân ngành non trẻ.
Năm 1989, cố bác sĩ nhi khoa Nguyễn Khắc Viện đã đưa tiếp cận tâm lý lâm sàng vào việc khám và điều trị tâm lý cho trẻ em – những trẻ có các rối nhiễu tâm lý tại trung tâm nghiên cứu tâm lý trẻ em N-T do ông sáng lập. Từ đó, trung tâm này đã hợp tác với một số bệnh viện tại TP.HCM, Hà Nội để thành lập nên nhiều cơ sở thăm khám tâm lý trẻ em theo mô hình CMPP của Pháp.
Những năm 1999 – 2000: Trường Đại học KHXH&NV Hà Nội cụ thể là khoa Tâm lý học bắt đầu giảng dạy những môn học thuộc bộ môn tâm lý lâm sàng.
Năm 2002, Bộ môn Tâm lý lâm sàng được thành lập với nhiều môn học liên quan đến lĩnh vực này.
Tháng 10/2005 Trung tâm Tâm lý lâm sàng Việt Nam được thành lập và chịu sự quản lý, điều hành của Viện Tâm lý học thuộc Viện KHXH Việt Nam.
Hiện nay, tâm lý học lâm sàng được giảng dạy và phát triển ở một số trường Đại học lớn trên toàn quốc.
Ứng dụng của TLHLS trong tham vấn trị liệu tại Việt Nam
TLHLS ngày nay được cho là một kênh, một phương tiện, một công cụ đắc lực cho nhà tâm lý lâm sàng. Dựa vào TLHLS để tìm hiểu và nghiên cứu sự chuyển biến tâm lý mà ở đó con người đóng vai trò là chủ thể.
Với TLHLS, các nhà tâm lý có thể sử dụng nhiều phương pháp tiếp cận trên nhiều liệu pháp khác nhau để có cái nhìn toàn diện và hoàn chỉnh nhất về vấn đề mà thân chủ đang gặp phải. Từ đó đưa ra tiên lượng trị liệu, tham vấn phù hợp và hiệu quả nhất cho thân chủ.
CÓ THỂ BẠN QUAN TÂM:
Cơ hội và thách thức của ngành tâm lý học lâm sàng tại Việt Nam
Dưới đây là những cơ hội và thách thức của Ngành tâm lý học lâm sàng tại Việt Nam
Cơ hội
- Ngành TLHLS tại Việt Nam được sự cho phép hỗ trợ từ các cơ quan nhà nước, các trường học, bệnh viện, tổ chức phi chính phủ….
- Đời sống vật chất con người được cải thiện, chất lượng cuộc sống tinh thần của người dân được nâng cao hơn. Con người ta ý thức rõ ràng hơn về sức khỏe tinh thần.
- TLHLS đã ngày càng phổ biến hơn và được nhiều người biết đến thông qua các phương tiện truyền thông.
- Sự phát triển của tư vấn, tham vấn tâm lý qua điện thoại, các trang mạng về sức khỏe tinh thần đã mở ra cơ hội tiếp cận cho nhiều người không có điều kiện tìm đến trung tâm tâm lý.
- Nhiều chương trình đào tạo và hợp tác quốc tế của ngành TLHLS được mở ra tạo điều kiện thuận lợi cho việc nhìn nhận và chuyên nghiệp hóa TLHLS.
Thách thức
Thiếu sự thích nghi những khái niệm tâm lý học phương Tây với nền văn hóa của đất nước Việt Nam.
- Văn hóa cộng đồng của người Việt vẫn đang còn trội lên tính cá thể.
- Các nhà nghiên cứu, thực hành tâm lý lâm sàng ở nước ta thường đối mặt với việc thiếu từ vựng, hạn chế trong việc dịch khái niệm, các thuật ngữ.
- Tình hình xã hội Việt Nam có sự phức tạp
- Ngành TLHLS thiếu tài liệu dịch sang tiếng Việt, làm hạn chế sự chia sẻ và trao đổi thông tin.
- Các trắc nghiệm tâm lý sử dụng trong thực hành đang còn tùy tiện, không được hợp thức hóa.
- Suy nghĩ của các cá nhân và tư duy phân tích ít khi được đề cao, ít thực hành, ít được quan sát lâm sàng.
Như vậy có thể thấy để đáp ứng nhu cầu chăm sóc sức khỏe tinh thần của con người ngày nay, TLHLS nói riêng và tâm lý học nói chung đóng vai trò rất quan trọng. Chính vì vậy, nhu cầu theo học ngành Tâm lý học của các bạn trẻ hiện nay ngày một tăng.
Cơ hội nghề nghiệp trong và ngoài nước
Ngành tâm lý học lâm sàng mở ra nhiều cơ hội nghề nghiệp hấp dẫn cả trong và ngoài nước. Các nhà tâm lý học lâm sàng có thể làm việc tại:
- Các bệnh viện
- Phòng khám
- Trường học
- Trung tâm tư vấn tâm lý
- Các tổ chức phi chính phủ
- Họ cũng có thể tham gia vào các dự án nghiên cứu và giảng dạy tại các trường đại học
Kỹ năng quan cần có
- Kỹ năng thiết kế nghiên cứu tâm lý
- Kỹ năng triển khai nghiên cứu tâm lý
- Kỹ năng chẩn đoán, đánh giá tâm lý người
- Kỹ năng nhận dạng các vấn đề tâm lý
- Kỹ năng nhận dạng các vấn đề tâm lý trong lĩnh vực lâm sàng, xã hội để thực hiện Tư vấn – Tâm lý
- Kỹ năng ứng dụng tâm lý trong quản lý – kinh doanh
- Kỹ năng tư vấn – tâm lý
- Kỹ năng sử dụng ngoại ngữ
- Kỹ năng sử dụng tin học
Khuyến khích bồi đắp kiến thức, tăng cường trải nghiệm để có tư duy nhạy bén trong việc xử lý các tình huống thực tế.
Câu Hỏi Thường Gặp (FAQ)
Làm thế nào để trở thành nhà tâm lý học lâm sàng?
Để trở thành nhà tâm lý học lâm sàng, bạn cần hoàn thành chương trình đào tạo cử nhân tâm lý học, sau đó tiếp tục học lên thạc sĩ hoặc tiến sĩ chuyên ngành. Bạn cũng cần kinh nghiệm thực hành và các chứng chỉ hành nghề cần thiết.
Các chương trình đào tạo tâm lý học lâm sàng ở Việt Nam hiện nay ra sao?
Hiện nay, nhiều trường đại học tại Việt Nam cung cấp chương trình đào tạo tâm lý học lâm sàng, bao gồm Đại học Đông Á Đà Nẵng, Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn Hà Nội, và Đại học Y Dược TP.HCM. Các chương trình này đều nhằm cung cấp kiến thức chuyên sâu và kỹ năng thực hành.
Tầm quan trọng của tâm lý học lâm sàng trong giáo dục là gì?
Tâm lý học lâm sàng đóng vai trò quan trọng trong giáo dục, cung cấp dịch vụ tư vấn cho học sinh, giáo viên và phụ huynh. Nó giúp học sinh vượt qua khó khăn tâm lý, cải thiện hiệu suất học tập và phát triển kỹ năng xã hội.
Những khó khăn mà nhà tâm lý học lâm sàng thường gặp phải là gì?
Những nhà tâm lý học lâm sàng thường gặp khó khăn như thiếu nguồn nhân lực chất lượng cao, kỳ thị về vấn đề tâm lý trong xã hội, và hạn chế trong việc công nhận và cấp phép hành nghề. Công việc này cũng đòi hỏi sự kiên nhẫn và khả năng đối phó với áp lực cao.
Kết luận
Tâm lý học lâm sàng là một ngành đầy tiềm năng và thách thức, cung cấp cơ hội cho những người đam mê tâm lý học giúp đỡ người khác và cải thiện chất lượng cuộc sống.
Với chương trình đào tạo chất lượng cao tại Đại học Đông Á Đà Nẵng, bạn sẽ được trang bị đủ kiến thức và kỹ năng để trở thành một chuyên gia tâm lý lâm sàng chuyên nghiệp.
Hãy bắt đầu hành trình của bạn và khám phá những cơ hội nghề nghiệp trong lĩnh vực này.
TÌM HIỂU NGÀNH TÂM LÝ HỌC TẠI ĐẠI HỌC ĐÔNG Á ĐÀ NẴNG
Bắt đầu sự nghiệp Ngành Tâm Lý Học đầy hứa hẹn với chương trình đào tạo tiêu chuẩn quốc tế và các học bổng hấp dẫn lên đến 100%.
Tận dụng cơ hội thực hành sâu, phát triển năng lực cá nhân và khởi nghiệp thành công trong lĩnh vực tham vấn trị liệu & giáo dục...
Khoa Sư Phạm tại Đại học Đông Á gồm các ngành: Ngành Giáo dục Mầm non, Ngành Giáo dục Tiểu học & Ngành Tâm lý học.
Với tầm nhìn trở thành khoa sư phạm uy tín tại miền Trung và Tây Nguyên, Khoa Sư Phạm không ngừng nâng cao chất lượng đào tạo và nghiên cứu, đồng thời hợp tác với các tổ chức và trường đại học khác để tạo ra những ảnh hưởng tích cực đến giáo dục Việt Nam và toàn cầu.
Khoa Sư Phạm tại Đại học Đông Á cam kết mang lại chương trình đào tạo chất lượng, giúp sinh viên nắm vững kiến thức và kỹ năng cần thiết, chuẩn bị hành trang vững chắc cho sự nghiệp giáo dục trong tương lai.
